vælg et emne
... sammisaq toqqaruk

Peqqinnerput pillugu nalunaarusiaq nutaaq

17-03-2016

Statens Institut for Folkesundhed Peqqissutsimullu Naalakkersuisoqarfiup suleqatigiillutik innuttaasut peqqissusaannik misissuineq pingaarnertut nalunaarusiatut 2014-imi, tassani misissorneqarput Kalaallit Nunaanni peqqinneq nappaatillu inersimasut akornanni. Nalunaarusiap takutippaa pisariaqarluartoq suli innuttaasut peqqinnerulernissaat maluginiassallugu.

Peqqissutsimut Naalakkersuisoq Doris Jakobsenip nuannaarutigaa misissuinerup takutimmagu annertuumik pujortartartut ikileriarsimasut.
-“Pitsaasuuvoq 1993-imilli annertuumik pujortartut ikileriarsimammata aammalu angerlarsimaffinni illup iluani pujortarnerit ikiliartorsimanerat. Taamaattorli maluginiagassaavoq innuttaasut 57 %-ii suli pujortartuupput  aammalu 1999-imilli pujortartut ikileriarsimannginneri. Tamanna toqqissisimananngilaq. Tupami toqujaarpallaartarnernut pequutaasut annersaraat  ilaatigut puakkut kræfteqarnikkut allatigullu kræfternikkut”, Doris Jakobsen oqarpoq.

Peqqinnermi assigiinnginneq inuiaqatigiinni annertuvoq, assiliarli ataasiinnarmik takutitsinngilaq. Pujortarnerli eqqarsaatigalugu ersarippoq inuit qaffasinnerusumik inissisimasut akornanni allanut sanilliullugit pujortarnikinnerusut.
 
Illuatungaanilu pualavallaarneq angutit illoqarfinni ilinniarluarsimasut akornanni marloriaataavoq angutinut nunaqarfimmiunut sanilliullugit. Pualavallaarneq arnat akornanni assigiippoq inuiaqatigiit iluanni sumiluunniit inissisimagaanni.

Allat inuusaatsikkut assigiinngissutaasut atornerluinerni ersippoq, atornerluineq annerummat peqataasut akornanni suliffeqanngitsuni. Aamma sumiiffiit assigiinngissutinik ersersitsipput. Tunumi imminorusuttarneq malunnartumik ersarinneruvoq nunap sinneranut sanilliullugu.

Misissuinermi peqataasut affaanik amerlanerusut hashimik pujortarneq misilissimavaat. Siuisinnerusunut sanilliullugit angutit inuusuttut qaamaammut hashimik pujortartartut amerlanerupput. angutit 18-34-llu akornanni ukiullit pingajuarterutaat  minnerpaamik qaammammut ataasiarlutik hashitortarput. Illuatungaanili pitsaavoq arnat akornanni hashitortarneq tamatigut apparsimammat.  

Innuttaasunik misissuinerit ingerlanneqartarsimapput 1993-milli inernerit paasisallu  misissuinernit innuttaasut peqqinnerunissaanni programmimi Inuuneritta II-mi sulilluni ineriartortitsinermi atorneqarsimapput.

Misissuinermi inersimasut 2102 apersorneqarsimapput inuunermi atugassarititaasut, inuusaaseq, peqqissuserlu pillugit. Peqataasut uuttortarneqar¬simapput oqimaalutarneqarlutillu aallu naqitsineranik tigusiffigineqarlutik skiimamillu immersuillutik. Peqataasut 547-it aavinik misissugassanik tigusiffigineqarsimapput. Misissuineq kommunini sisamani tamani ingerlanneqarsimavoq. Illoqarfiit 11-t nunaqarfiillu 8-t peqataasimapput.

Nalunaarusiaq ”Kalaallit Nunaanni innuttaasut peqqissusaannik misissuisitsineq 2014 – Inuunermi atugassarititaasut, inooriaaseq peqqissuserlu” atuarneqarsinnaavoq nittartakkami www.si-folkesundhed.dk 

Annersumik paasissutissanik aallerfigineqarsinnaavoq naalakkersuisut allattaa Rosa Thorsen mobiilikkut: +299 55 33 03 imaluunniit e-mail: rosat@nanoq.gl