Assi: Ulrik Bang
Nunatsinni sukkorneq inooriaaserlu pillugit periusissat nukittorsarnissaat anguniarlugu Naalakkersuisut aningaasaateqarfillu Novo Nordisk Fond-i anguniagassatut takorluugaq akuersissutigaat. Suliniummi qitiuvoq nunatsinni sukkortunik sullissivimmik Steno Diabetes Center Grønland (SDCG)-mik pilersitsineq – angisuumik nutaamik paasisimasaqarfittut, nunarput tamakkerlugu Nuummi aallaaveqartumik suliaqassalluni.
Suliniummi anguniagassatut takorluugaavoq nunatsinni sukkornermik tamatumunngalu attuumassuteqartunik inooriaatsimik patsiseqartunik nappaatillit peqqissusaat inuummarisusaallu pitsaanerulernissaa.
Nunarsuarmisulli nunatsinni sukkornermik nappaatillu inooriaatsimik patsiseqartut allat amerliartupiloorput. Misissuinerup takutippaa Kalaallit quliugaangata ataaseq pallillugu sukkornermik type 2-mik nappaateqartoq tallimaagaangatalu ataaseq sukkornermik type 2 mik nappaateqalersinnaanermut ersiuteqartartoq. Inooriaatsip allanngornera kalaallillu inuiaqatigiit akornanni sukkornermik type 2 mik nappaateqalernissamut immikkut ittumik pinngoqqaateqarnermut tunngaviusut ilagaat.
”Sukkornermik tamatumunngalu attuumassutilinnik nappaatinik inooriaatsimik patsiseqartunik nakorsaanermik, ilisimatusarnermik, pitsaaliuinermik ilinniartitaanermillu nunatsinni innuttasunut iluaqutaasussamik kivitsisuunissaa suliniummi nutaami anguniagaraarput, ” Lars Rebien Sørensen, aningaasaateqarfiup Novo Nordisk Fondip siulersuisuini siulittaasoq oqarpoq.
”Anguniagassatut takorluukkat tunngavigalugit isumaqatigiissutigereerlugillu maanna piviusunngortitsinissamut pilersaarut suliniummik tigussaasunngortitsisoq suliarisinnaanngorparput,” Lars Rebien Sørensen oqarpoq.
Piviusunngortitsinissamut pilersaarut (najoqqutassiaq) suliarineqareerpat Naalakkersuisunit aningaasaateqarfimmiillu Novo Nordisk Fondimit akuerineqassaaq, tamanna 2020-imi pinissaa naatsorsuutigineqarpoq. Tamatuma kingorna nunatsinni sukkorneq - inooriaatsimillu patsiseqartumik nappaateqarneq pillugit iliuuseqarnerup nukittorsarnissaanut aningaasaliinissaq pillugu aningaasaateqarfiup Novo Nordisk Fondip siulersuisui inaarummik aalajangiissapput.
”Sukkornermut inooriaatsimillu patsiseqartumik nappaateqarnermut tunngatillugu, siullertut pingaarnertullu innuttaasunut iluaqutaasussamik, pitsaaliuineq pillugu pisortaqarfiit akimorlugit suleqatigiinnermik nukittorsaanermik annertuumik nassataqarsinnaasumik annertuumik kivitsinissaq Naalakkersuisut qilanaaraat,” Peqqissutsimut, Isumaginninnermut Inatsisinillu Atuutitsinermut Naalakkersuisoq Martha Abelsen oqarpoq.
”Pilersaarutini nunarput tamakkerlugu ilaatinneqarnissaa Naalakkersuisuniik pingaartinneqarpoq, taamaasilluni innuttaasut pisariaqartitsisut tamarmik peqqinnissamut atatillugu qaffasissumik pitsaassusilimmik neqeroorfigineqarsinnaassammata. Naatsorsuutigaarput inooriaatsimut tunngasunik inerisaanermi pitsanngorsaanermilu misilittakkat nunatsinni Peqqinnissaqarfimmi allatigut nukittorsaaqataasinnaanissaat, ” taama oqarpoq Martha Abelsen.
Ilisimasatigut pilersuiffissamik, inerisaanermut ilisimasanillu paarlaasseqatigiinnermut qitiulluni ingerlasussamik ilaatigut Nuummi sanaartukkamik nutaamik Nunatsinni sukkornermut inooriaatsimullu tunngatillugu nukittorsaanissamut anguniagassatut takorluukkat pillugit saqqummiussaq ilaqarpoq. Saqqummiussaq meeqqanut inersimasunullu nakorsartinnissamut neqeroorutinik nutaanik inerisaanissamik-, siusissukkut paasiniaanermik nukittorsaanermik-, pitsaaliuineq, ilisimatusarneq pisortaqarfiillu akimorlugit suleqatigiinnermik kiisalu innuttaasunik sukkornermik tamatumunngalu attuumassutilinnik inooriaatsimik patsiseqartunik nappaateqartunik peqqinnissakkullu sullissisunik ilinniartitsinermik ilaqarportaaq.
Anguniagassatut takorluukkat pillugit saqqummiussaq nunatsinni Peqqinnissaqarfimmit aningaasaateqarfimmiillu Novo Nordisk Fondimit qanimut suleqatigiilluni sananeqarpoq. Anguniagassatut takorluukkat pillugit saqqummiussamik suliaqarnermi Nunatsinni Peqqinnissaqarfimmit, Peqqissutsimut Naalakkersuisoqarfimmit, Nunatsinni Peqqissutsimik Ilisimatusarfimmit Aningaasaqarnermullu Naalakkersuisoqarfimmit sinniisut akuupput.
Anguniagassatut takorluukkat pillugit saqqummiussaq Naalakkersuisut novembarip ulluisa arfineq pingajuanni 2018-mi akuersissutigaat aningaasaateqarfiullu Novo Nordisk Fondip siulersuisuisa novembarip ulluisa 26-anni 2018 akuersissutigaat.
Anguniagassatut takorluukkat pillugit saqqummiunneqarpoq aningaasaateqarfiup Novo Nordisk Fondip ukiuni kingullerni Danmarkimi nunap qitiusumik immikkoortuini tallimani tamani sukkorneq pillugu sullissivinnik (SDC) pilersitsinernut tapiinerata kingorna.
Nunatsinni SDC
Nunatsinni sukkornermik inooriaatsimillu patsiseqartumik nappaateqartunut sullissinermi nukittorsarnissaanik anguniagassatut takorluugaq immikkoortunik makkunannga tunngaveqarpoq:
- Ilisimasatigut pilersuiffissamik (SDCG) Dronning Ingridip Napparsimmavissuanut qanittumi sanaartornissaq. Sullissivik nunatsinni Peqqinnissaqarfimmut akuusussaq qanimullu suleqataasussaq.
- Meeqqanut inersimasunullu sukkornermik tamatumunngalu attuumassutilinnik inooriaatsimik patsiseqartunik nappaatilinnut nakorsartinnissamut neqeroorutinik nutaanik inerisaanissaq.
- Nunatsinni Peqqinnissaqarfik, Ilisimatusarfik Danmarkimilu SDC-it qanimut suleqatigalugit Nunatsinni sukkornermut inooriaatsimullu tunngatillugu ilisimatusarnernik patajaallisaanissaq annertusaanissarlu.
- Innuttaasunut sukkornermik tamatumunngalu attuumassuteqartunik inooriaatsimik patsiseqartunik nappaateqartunut, taakku qanigisaannut, nunatsinni Peqqinnissaqarfimmi kommuninilu sulisunut ilinniartitaanissamut piginnaasatigullu inerisaanissamut neqeroorutinik inerisaanissaq.
- Pitsaaliuineq siusissukkullu paasiniaaneq qitiutillugit pisortaqarfiit akimorlugit suleqatigiinnerup annertusarnissaa.
Inooriaatsimut tunngatillugu iliuuseqarnermi nukittorsagassat tassaapput sukkorneq, anigugassaanngitsumik pualluuteqarneq (KOL) uummatikkut taqqatigullu nappaateqarneq.
Aningaasaateqarfik Novo Nordisk Fonden
Aningaasaateqarfik Novo Nordisk Fonden, danskit inuussutissarsiutinik ingerlatsinermut aningaasaateqarfigaat pingaarnertut marlunnik siunertalik: siulleq) inuussutissarsiutinik ingerlatsinermut ilisimatusarnermullu tunngasortaata Novo Gruppimi ingerlatseqatigiiffinnit ingerlanneqartup toqqammaviunissaa aalajaatsoq; aappaattut) siunertanut ilisimatusarnermut, inunnik ikiuiniarnernut isumaginninnermullu tunngasunut tapersiinissaq.
Ilisimatusarnermut inerisaanermullu inuit inuunerannik inuiaqatigiillu piujuaannartitsinissaannik pitsannguisumut annertuumik tapiinissaq aningaasaateqarfiup anguniagassatut takorluugaraa.
2010-imiilli pingaartumik ilisimatusarfinnut pisortanit ingerlanneqartunut Danmarkimi Nunanilu Avannarlerni allani napparsimmavinni ilisimatusarnernut kiisalu sukkornermik nakorsaanernut pitsaaliuinermullu aningaasaateqarfik 16 milliarder koruunit sinneqartunik agguaavoq. www.novonordiskfonden.dk -mi annertunerusunik paasisassarsiorit
Paasissutissat sukumiinerusut:
Christian Mostrup Scheel, tusagassiorfinnut attaveqarnermut akisussaasoq, Novo Nordisk Fonden, oqarasuaat: 3067 4805, cims@novo.dk
Malene Marie Nielsen, Peqqissutsimut Pitsaaliuinermullu Aqutsisoqarfiup pisortaa, oqarasuaat: 344300, sundhedsledelsen@peqqik.gl attavigalugit pissarsiarineqarsinnaapput.