Atassutip oqallinnermi oqariaatsit atugai akuersaarsinnaanngilakka, isumaqarama oqaatsit torersut atorneqartariaqartut. Imigassaq pillugu oqallinnermi Atassutip allatut isumaqarnera akueraara isumaqarlungali taaguummik ”Naqisimanninnermut Naalakkersuisoq” atuinermikkut Atassutip Inuusuttaasa Kalaallit Nunaat Nordkoreamut assersuuttariaqanngikkaat. Oqallinnermi taama pingaaruteqartigisumi taama oqarneq appasippallaartumut inissiineruvoq.

Meeqqat nunatta siunissai eqqarsaatigalugit imigassaq pillugu inatsisip allanngortinneqarnissaa kissaatigaara. Imigassamik atuineq annertusiartortillugu maanna iliuuseqartariaqarpugut. Atornerluineq pissutaalluni meeqqat inuusuttuaqqallu amerlavallaat pilliutaasarput, nalunngilarpullu atornerluisuuneq kingornunneqartartoq. Inuit inuiaqatigiinnik nukittuunik ineriartortitseqataasussaagaluit atornerluinermit aserorsarneqarput. Taamaattumik sapinngisarput tamaat iliuuseqartariaqarpugut. Iliuuseqarfigisinnaasatta ilaat tassaavoq imigassaq pillugu inatsimmik sukaterineq. 

Inuusuttuaqqat 18-it inorlugit ukiullit nal. qulit kingorna imigassamik sassaallertarfimmeeqqusaajunnaarlutillu neriniartarfimmeeqqusaajunnaarnissaannik siunnersuut Atassutip Inuusuttaanit ernummatigineqarpoq aammalu ernermi apersortinnerani nalliuttorsiornissartik ernummatigalugu Aqqalu Jerimiassenip allakkatigut oqaatigaa.

Ilumoorpoq isumaqarama meeqqat inuusuttuaqqallu unnuami angalaassanngitsut. Meeqqalli inuusuttuaqqallu 18-it inorlugit ukiullit assersuutigalugu apersortittoqarnerani katittoqarneraniluunniit ilaqutariit cafémi neriniartarfimmiluunniit tamanut ammanngitsumik katerisimaarneranni peqataasinnaassannginnissaat siunnersuummi siunertarineqanngilaq. Inatsisissatut siunnersuummi inaarutaasumi tamanna eqqumaffiginiarneqassaaq. 

Innuttaasut ingerlalluartut inatsisissatut siunnersuummit ”pillarneqassasut” Atassummit oqaatigineqarpoq. Ilumoorpoq inatsit inuit ilaannut annikitsuinnarmik isumagali malillugu naammaginartumik killiliissaaq. Inuttut kiffaanngissuseqarnissaq Atassut assigalugu assut pingaartippara. Isumaqarpungali inuiaqatigiinni ajornartorsiut ima annertutigisinnaasoq ajornartorsiornerpaat ikiorserniarlugit ingerlalluartut annikitsuinnarmik pilliuteqartariaqartut. 

Aamma ilumoorpoq tuniniaaneq nittarsaassinerlu siunnersuummi allanngortinniarneqarmata imigassamik aalakoornartulimmik tuniniaanermikkut aningaasanik isertitsisartunut nutaanik piumasaqaateqarfiusunik. Tamatumunnga atatillugu isumaqarpunga meeqqat atugaasa eqqarsaatiginissaat namminersorlutik inuussutissarsiutillit eqqarsaatiginissaannit pingaaruteqarnerusoq. Isumaqarluinnarpungalu namminersorlutik inuussutissarsiutillit inuiaqatigiinnik ingerlalluartunik peqqissunillu pilersitsinissamut tapeeqataanissartik aamma kissaatigissagaat.

Inuit ”ilaannaat” atuinerminnik aqutsisinnaanngitsuusut Atassummit oqaatigineqartoq eqqarsaatigalugu innuttaasut akornanni misissuinerup kingulliup takutippaa misissuinermi peqataasut amerlasoorpassuit oqaatigigaat annikinnerpaamik qaammammut ataasiarlutik aalakoornissaq siunertaralugu imertarlutik. Tassa imaappoq taamaattoqartillugu taakku tallimat sinnerlugit imigassamik aalakoornartulittortartut. Ajornartorsiut Tunumi annertunerpaavoq, tamatumani angutit arnallu 78 %-iisa oqaatigalugu minnerpaamik qaammammut ataasiarlutik aalakoornissaq siunertaralugu imertarlutik. Tamanna takussutissiami matuma ataatungaaniittumi takuneqarsinnaavoq.

Nalunngilarput nunatsinni imigassamik aalakoornartulimmik ajornartorsiutip annerpaartaa tassaasoq aalakoornissaq siunertaralugu imernermik taaneqartartoq. Tassa imaappoq ataatsikkut annertuumik imertoqartartoq. Ataatsimut isigalugu inersimasut aalakoorpallaaraangata tamanna meeqqanut sunniuteqarnerluttarpoq. Nakuusertoqartillugu, kinguaassiutitigut atornerluisoqartillugu sumiginnaasoqartillugulu imigassaq aalakoornartulik ilaajuaannarpoq. Tamanna politiit nalunaarusiaanni misissuinerpassuarnilu takuneqarsinnaavoq. 

Tamakku eqqarsaatigalugit tassa imigassaq pillugu inatsisip sukaterneqarnissaanik siunnersuutit isigineqassapput. Imigassamik aalakoornartulimmik ullumikkut ima atueriaaseqartoqarpoq inuiaqatigiinni ajornartorsiutinik ilungersunartorpassuarnik nassataqartumik. Imigassamut aalakoornartulimmut inatsimmik pisariaqartitsivugut inuusuttuunermit utoqqalinissap tungaanut periutsitsinnut sunniuteqarluni imigassamik aalakoornartulimmik atueriaatsitta allanngortinnissaanut ikorfartuisinnaasumik.

Titartagaq: Aalakoornissaq siunertaralugu imigassamik atuinerup annertussusiata nunap immikkoortuini assigiinngissutsinut nalunaarlugu, tamatumani suiaassutsimut agguataarlugu annikinnerpaamik qaammammut ataasiarluni aalakoornartunik akullit tallimat sinnerlugit imerneqartarlutik. Nunatsinni innuttaasut akornanni 2014-imi misissuineq malillugu.

Annertunerusumik paasisaqarusukkaanni attavigineqarsinnaavoq naalakkersuisumut allatsi Nauja Møller, mobil: +299 58 26 54 imaluunniit e-mail: nmoe@nanoq.gl